Politieke smog: haal die lege pan nog maar even van het vuur

smogalarm“Politieke smog verhindert zicht op weg naar 23 maart”, titelde Metro gisteren. Dat het niet gewoon een beetje mistig is op het politieke toneel mag duidelijk zijn, de aanhoudend vergiftigde atmosfeer laat zich inderdaad beter omschrijven als smog.
Stokebrand Reynders?
Wat hebben we de afgelopen maanden immers al niet gezien of gehoord? Reynders probeert het vuurtje van zijn verhoopte premierschap brandende te houden, maar coalitiepartners PS/CDH en CD&V lachen die ambities steevast weg. Diezelfde Reynders zou volgens De Standaard samen met Verhofstadt -en later met verkenner Van Rompuy- de groenen aan boord hebben gevraagd. Ze hoopten om Bart De Wever zo achter de netten te kunnen laten vissen, maar Vera Dua zag weinig in een voor haar te rechtse coalitie. Plan mislukt, de man met de -vooralsnog lege- pan bleef dus incontournable.
Chaos, Verhofstadt en de lege pan
De Standaard onthulde, naast de demarches van de Koning, ook veel over de chaos bij CD&V. Tijdens de besloten vergaderingen van “de reflectiegroep” (in een wegrestaurant langs de E40 of all places) viel daar vooral het gebrek aan een natuurlijke leider op. Herman Van Rompuy werd gevraagd weg te blijven, want niet onverzoenlijk Vlaams genoeg. Communautaire hardliners duwden de ex-centrum-partij daarop nog meer in de hoek waar men, met De Wevers lege pan voorbarig op het vuur, likkebaardend op dikke vissen staat te wachten. De onmachtige Leterme belandde van de weeromstuit (of was het dan toch honger?) in het ziekenhuis; hoge bloeddruk, ontstekingsremmers en daardoor interne bloedingen aan het maag- en darmstelsel. Liet de zelfverklaarde Keizer van de Vlaamse ontvoogding zich dan echt vloeren door stress en maagzweer?
Uit een peiling van Le Soir en RTL-TVI bleek alleszins dat de hoogdagen van Leterme al weer voorbij zijn, zelfs in Vlaanderen. Want dat de Franstaligen onze man uit Ieper niet echt zien zitten als Premier viel nog wel te verwachten, maar dat hij nu ook in zijn Heimat al terug de duimen moet leggen voor rivaal Verhofstadt, dat moet toch een kaakslag zijn. Verhofstadt, die er volgens de Standaard kort voor de eedaflegging van de overgangs-regering nog de brui aan wilde geven, is er in geslaagd zich boven het gewoel te plaatsen en lijkt voorlopig de enige politicus te zijn die wat rust kan brengen.
Het spreekt in die context boekdelen dat de NVA het nodig achtte om op 14 februari met chocolade (een lepeltje suiker, iemand?) en een paginavullende advertentie in Metro nog maar eens uit te leggen waarom een staatshervorming nodig is. Blijkbaar is Bart De Wever toch niet meer zo overtuigd van “het mandaat van de kiezer”?
Waar er rook is, moet de pan van het vuur

de lege pan van de wever. mag dat vuur nu even terug uit?Wat er nu moet gebeuren? Als er sprake is van smog, dan moeten we onze politici misschien vragen het ook even trager te doen? Afstappen van die snel opdoemende deadline, de lege pan even terug van het vuur halen, de rook laten optrekken en Verhofstadt misschien zelfs vragen de boel tot 2009 waar te nemen misschien? 40% van de 501 Vlaamse respondenten van de peiling van Le Soir/RTL-TVI dachten er -nog voor de hospitalisatie van Leterme- alleszins zo over. Maar ik weet het niet, eigenlijk. En U?

Vlaanderen boven, nu de vlag nog?

de vlag van onze toekomstige vlaamse natie?Terwijl onze vers verkozen politici al een tijdje kibbelen over wie het land op welk niveau zal mogen bestieren, zien sommigen hun droomscenario voor een volledige scheiding sneller en sneller werkelijkheid worden. Als het ooit zover komt, dan wordt elke sportmanifestatie een beetje een Vlaamse wielerklassieker. Want in plaats van onze ietwat saaie Belgische driekleur zullen we dan overal de opmerkelijk oubollige Vlaamse Leeuw zien wapperen.
In heel de wereld zijn er immers niet veel landen die zo uitpakken met middeleeuwse heraldiek. We bevinden ons dan bijvoorbeeld in het gezelschap van grootmachten als Egypte, Mexico, Moldavië en Zambia, die iets met een adelaar blijken te hebben. Montenegro en Albanië zetten zelfs een tweekoppig exemplaar in. Dat moet best angstaanjagend geweest zijn, heel lang geleden, net als de draak van Bhutan overigens. En tenslotte misschien nog een eervolle vermelding voor Sri Lanka , want die gooien ook een leeuw in de strijd.
Wie zou twijfelen aan de bedoelingen van onze Vlaamse Leeuw; de laatste strofe van ons volkslied geeft een goede indicatie. En in de heraldiek is hij eerder rampant (stijgerend) dan grimpant (klimmend), maar hij is vooral armé (gewapend), met die scherpe bloedrode klauwen.
We zullen, eenmaal de Vlaamse onafhankelijkheid een feit is, dan ook van niemand nog schrik moeten hebben. Onze rood-geklauwde, bloeddorstig brullende Vlaamse Leeuw lacht met uw adelaar, om van uw vrolijk kakelende haan nog maar te zwijgen!

de draak van bhutande leeuw van sri lanka, familie?de tweekoppige adelaar van albanië

Iemand toevallig ideeën voor een moderner Vlaamse vlag?

“Waarom” een Vlaamse viral uit 1918 nu in uw mailbox valt

waarom coverEnkele dagen geleden kreeg ik van mijn vader, met wie ik al eens graag over politiek praat, een interessante mail met attachment. “Geen grap”, titelde hij, “maar een fotokopie van een boekje uitgegeven in 1918”. De Powerpoint slideshow in bijlage bevat inderdaad de scans van “Waarom”, een 32 pagina’s tellend pamflet uit 1918 van Claudius Severus.
Het propagandistisch boekje doet, bijna 90 jaar na uitgave, via e-mail zijn ronde als ware het een hippe virale campagne. Op het wilde wereldweb wordt het aangeraden, om “leeghoofdige BV-ers, die wat uit hun nek komen lullen over Red de solidariteit een lesje [te] leren in “Vaderlandskunde” of om “voortdurende onwaarheden [over] het onrecht [dat] Vlaanderen wordt aangedaan […] sinds het ontstaan van België […] met harde bewijzen uit de wereld te helpen“.
Waarom gewikt en gewogen
In de publicatie somt schrijver Claudius Severus zijn grieven op met

“[…] de Belgische regeering [die] de bewerker van [is het feit dat er] in geheel Europa geen volk te vinden is dat zoo laag staat onder geestelijk en zedelijk opzicht als het Vlaamse.”

Op de pagina’s die volgen vergelijkt Severus de toestand in Vlaanderen en Wallonië aan de hand van heel wat cijfermateriaal. Dat Vlaanderen er volgens die gegevens in vergelijking met Franstalig België niet goed van af komt, spreekt voor zich. Het valt wel op dat de vergelijking nu eens regionaal, dan weer provinciaal en soms ook lokaal gemaakt worden. De cijfers lijken dan ook met de hand geselecteerd, met als enige doel om een stelling te onderbouwen. Wat waren Severus bronnen? Die staan niet vermeld. Maar of al de nummertjes zelf wel kloppen? Geen idee, dat is zonder bronvermelding en toegang tot heel wat cijfergegevens over België in het begin van de 20ste eeuw niet eenvoudig te verifiëren. Feit is dat “Waarom” propaganda is, geen wetenschappelijk onderzoek.
Historische context
Maar misschien kan de historische context ons iets leren? “Waarom” werd uitgegeven in de Lente van 1918 (cfr. voorpagina). Enkele belangrijke data om de tijdsgeest te schetsen:

  • op 24 oktober 1916 heropent de Duitse bezetter de Gentse universiteit, met Nederlands als voertaal
  • op 4 februari 1917 wordt de “Raad van Vlaanderen” opgericht door extremere (Jong Vlaanderen) en gematigder activisten (de zgn. unionisten).
  • op 3 maart 1917 onderhandelt de “Raad van Vlaanderen” met de Duitse bezetter over onafhankelijkheid voor Vlaanderen.
  • op 21 maart 1917 voert de Duitse bezetter de bestuurlijke scheiding van Vlaanderen en Wallonië in
  • op 22 december 1917 roept de Raad van Vlaanderen de Vlaamse onafhankelijkheid uit. Verschillende bronnen stellen dat het enthousiasme hierover bij de bevolking beperkt was.
  • Op 5 januari 1918 stelt de Raad van Vlaanderen uit haar midden een “Commissie van Gevolmachtigden” samen die de rol van Vlaamse regering op zich neemt.
  • Begin 1918 wordt de 1ste Raad van Vlaanderen op vraag van de Duitse bezetter ontbonden en worden er verkiezingen uitgeschreven voor samenstelling van het orgaan. Aan die verkiezingen (januari tot maart 1918) doen nemen slechts 50.000 kiezers deel.
  • op 25 juli 1918 wordt de Raad van Vlaanderen en de jonge Vlaamse Staat opgeheven door de Duitse bezetter
  • op 11 november 1918 capituleert Duitsland en is de bezetting afgelopen

De datering van het pamflet van Severus impliceert dus dat het werd uitgegeven tijdens de periode van Vlaamse “onafhankelijkheid”, vermoedelijk na de verkiezing van de 2de Raad van Vlaanderen. Dit lijkt bevestigd te worden in de conclusie van het pamflet, op p. 28:

“Dit was uw lot gedurende 85 jaar, Vlaamsche volk, geen vernedering die U gespaard bleef […]. Maar hun rijk is uit, we hebben het gezworen, Vlaanderen is zijn eigen meester. Jong-Vlaanderen is geboren! Zie het oprijzen uit zijne puinen!”

Wie zat achter “Claudius Severus”?
En wie waren de organisaties en mensen achter dit pamflet? Uit de lijst met namen op de voorlaatste pagina vallen onder andere Jong Vlaanderen, Karel Borms, Pieter Tack en Jan Derk Domela Nieuwenhuis Nyegaard op. Jong Vlaanderen was één van de belangrijkste bewegingen in het activisme en was instrumenteel in de oprichting van de Raad van Vlaanderen. Borms (broer van August Borms die in de Raad van Vlaanderen en de Commissie van Gevolmachtigden zetelde), Tack (die mee in de Raad van Vlaanderen zetelde toen die de onafhankelijkheid uitriep en die voorzitter van de Commissie van Gevolmachtigden was) en Domela Nieuwenhuis Nyegaard (Nederlandse dominee, orangist en voorzitter van Jong Vlaanderen) waren vooraanstaande activisten. Claudius Severus zou de nom de plume van Lodewijk Severijns zijn, die ook in de colofon op de laatste pagina vermeld staat.
Daarom?
“Waarom” is samengevat dus politieke propaganda van Vlaamse activisten die daarmee de steun van de bevolking leken te zoeken voor het onder de Duitse bezetting onafhankelijk verklaard Vlaanderen, enkele maanden voordat diezelfde Duitse bezetter de stekker er terug uittrok. Ik weet niet wat dat voor U betekent, maar dat plaatst dit vlugschrift voor mij toch in een heel ander daglicht.
De twijfelachtige betrouwbaarheid van “Waarom” doet echter niets af aan de onbetwistbare achterstelling van Vlamingen begin 20ste eeuw. De strijd die sindsdien bijzonder succesvol is gestreden door gematigder Vlaamse politici, heeft echter zijn vruchten afgeworpen. De staatshervorming is misschien nog niet afgewerkt, maar Vlaanderen is een bijzonder welvarende regio, met eigen politieke organen en nu al verregaande autonomie. Dat Vlaanderen nog steeds binnen de Belgische constructie zit, is sommige Vlaamse-Nationalisten (denk NV-A en Vlaams Belang) een doorn in het oog (mij niet, dat is U ondertussen wel duidelijk veronderstel ik). Op die manier vinden ze aansluiting bij de activisten van Jong Vlaanderen die achter “Waarom” zaten. Maar of ze er goed aan doen zich te beroepen op door (politiek) collaborerende extremisten geschreven christelijk-conservatieve propaganda van tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat is een andere vraag.
P.S.: Ik ben geen historicus, dus als U in bovenstaande feitelijke fouten ziet staan, dan is uw feedback zeker welkom (in de commentaren of via het contact-formulier)!

Van een Belg en een Vlaming

cover van “belgië” van het goede doelIk ben triest, ongerust en kwaad. Na 123 dagen onhandig onderhandelen hebben we nog steeds geen regering. In tussentijd is de polarisatie tussen Nederlands- en Franstaligen en zelfs tussen Vlaams-nationalisten en andersdenkende Nederlandstaligen alleen maar sterker geworden en daar word ik dus triest en vooral ongerust van. En de uitlatingen van sommige Vlaams-nationalisten -die op die manier mee de oorzaak zijn van de polarisatie-, die maken me ronduit kwaad.
Vlaams-nationalistische vrienden, laat me duidelijk zijn: U hebt het volste recht om voor meer autonomie voor Vlaanderen te ijveren. U mag zich verheugen in de onbuigzame houding van kandidaat-premier Leterme en U mag van mij zelfs hopen op volledige zelfstandigheid voor Vlaanderen, ook al verkies ik persoonlijk stevige afspraken die goed zijn voor mijn Vlaanderen én voor mijn België (waarbij ik me overigens niet volledig achter de oproep van reddesolidariteit.be kan scharen). Maar uw Vlaanderen is dus ook mijn Vlaanderen en ik woon hier graag, daar zal de splitsing van B-H-V of een verdere staatshervorming niet veel aan veranderen.
Indien U echter het type Vlaams-Nationalist bent dat op fora, online gastenboeken en blogs gaat rondbazuinen dat wie voor Belgique is, tegen Vlaanderen is, dat “Vlamingen” die uw nationalistische agenda niet delen, hun mond moeten houden, dat ze maar beter verhuizen naar Wallonië, “want dat is het paradijs op aarde voor parasieten als U”, dat ze volksverraders zijn of dat ze niet alleen bedreigd zullen worden maar dat de daden zullen ook volgen, dan heb ik daar wel een probleem mee. Dan word ik eigenlijk flink pissed.
Ik hoop en bid (en pas op, ik ben een ongelovige, het feit dat ik bid wilt dus heel wat zeggen) dat U deel uitmaakt van een kleine minderheid waar de Letermes en andere De Wevers snel afstand van zullen nemen. Alhoewel De Wevers uitspraak over de domweg bazelende Decroo, “Het is niet omdat de Decroo een taal spreekt die lijkt op Nederlands, dat hij Vlaming is”, me weinig hoop geeft. Misschien hebben we vooral meer pragmatici zoals De Gucht nodig?